Het transactievolume in de Nederlandse vastgoedmarkt gemeten naar leverdatum is in 2023 met 52% teruggevallen vergeleken met een jaar eerder. De totale waarde van alle professionele vastgoedbeleggingen kwam uit op 10,2 miljard euro, tegen een totaal van 21,2 miljard euro een jaar eerder. Dat blijkt uit het vastgoedbeleggingstransactieregister van StiVAD op basis van voorlopige cijfers.
De terugval in investeringen gemeten naar leverdatum was met 33 procent het kleinst in woningen en woningcomplexen. In deze vastgoedklasse werd door professionele partijen in 2023 4,1 miljard euro geïnvesteerd, tegen 6,1 miljard een jaar eerder. Een bovengemiddelde terugval in volume deed zich voor in winkeltransacties. Hier daalde de totale omvang van de transacties in 2023 met 56% tegenover het voorgaande jaar. Het volume bleef steken op 956 miljoen euro, tegen een totaal van 2,2 miljard euro een jaar eerder. In logistiek en bedrijfsruimten werd in 2023 voor een totaal van 2,4 miljard euro belegd, een daling met 58% vergeleken met de beleggingen in 2022. De investeringen in zorgvastgoed duikelden in dezelfde periode met 61% van 1,4 miljard in 2022 tot 546 miljoen euro in 2023. In overige vastgoedklassen zoals parkeergarages werd in 2023 396 miljoen euro belegd, tegen 1,3 miljard euro in 2022.
| Vastgoedbeleggingen
naar leverdatum |
2022
x mln. euro |
2023
x mln. euro |
Verschil
% |
| Woningen | 6.103 | 4.080 | -33 |
| Winkels | 2.194 | 956 | -56 |
| Logistiek/bedrijfsruimten | 5.778 | 2.450 | -58 |
| Kantoren | 4.416 | 1.748 | -60 |
| Zorgvastgoed | 1.414 | 546 | -61 |
| Overig | 1.315 | 395 | -70 |
| Totaal | 21.220 | 10.175 | -52 |
Wordt er gekeken naar overeenkomstdatum, dan kochten beleggers in 2023 voor slechts 8,2 miljard euro vastgoed, tegen 19 miljard euro een jaar eerder. Het verschil met de investeringen naar leverdatum is een indicatie van het sentiment in de markt. De afspraken over recente juridische leveringen zijn immers eerder gemaakt, toen de verwachtingen hoger gespannen waren. De vastgoedmarkt is daarmee vergelijkbaar met een mammoettanker, die voortdrijft terwijl de motoren al enige tijd zijn uitgeschakeld.
Buitenlandse investeringen
Niet alleen Nederlandse investeerders waren minder actief op de vastgoedmarkt, ook buitenlandse beleggers deden het rustig aan. Zij kochten in 2023 voor een kleine 2 miljard euro aan Nederlands vastgoed, bij verkopen voor een bedrag van 946 miljoen euro. Een jaar eerder lagen die bedragen nog op respectievelijk 7 miljard en 3,8 miljard euro.
De daling van het beleggingsvolume in de vastgoedsector wordt door experts geweten aan de snel gestegen rente, de gestegen bouwkosten, aangescherpte regels rondom milieu en woningverhuur en de flinke verhoging van de overdrachtsbelasting naar 10,4% die professionele kopers sinds 1 januari 2023 over hun vastgoedaankopen afdragen.
Rendementen
Het gemiddelde bruto aanvangsrendement op verhandelde woningcomplexen kwam voor 2023 uit op 4,7%. Een jaar eerder lag dit percentage op 4,1. Bij zorgvastgoed was eveneens een stijging zichtbaar van 5,7 naar 5,9%, hoewel rendementen van individuele objecten sterk uiteenlopen afhankelijk van de gekozen exploitatieovereenkomst. Voor nieuw te bouwen zorgvastgoed liep het bruto aanvangsrendement op van 4,4 naar 4,6%. Voor winkels daalde het bruto aanvangsrendement juist van 7,5 naar 6,7%. Dit is mogelijk een teken van herstel van de winkelmarkt na de coronaperiode.
Nieuwbouw woningen
Beleggers kochten in 2023 in 43 transacties nieuw te bouwen woningen met een gezamenlijke waarde van 1,1 miljard euro, een daling met 48 procent ten opzichte van 2022. Toen sloten zij nog 120 transacties voor te bouwen woningen met een waarde van 2,5 miljard euro. Voor transacties gesloten door deelnemers in StiVAD liep het gemiddelde bruto aanvangsrendement op van 4% naar 4,2%.
Betrouwbare vastgoedtaxaties
StiVAD is in 2010 opgericht door de Vereniging van Institutionele Vastgoedbeleggers in Nederland (IVBN) om taxateurs betrouwbare marktreferenties te bieden voor betere vastgoedtaxaties. Aangesloten partijen melden hun beleggingstransacties rechtstreeks in het vastgoedbeleggingsregister van StiVAD.
Sinds 2020 worden daaraan transacties uit het kadaster en de vakpers toegevoegd, waardoor een compleet beeld van vastgoedbeleggingstransacties in de professionele Nederlandse beleggingsmarkt ontstaat. Deelnemer in StiVAD zijn institutionele en grote particuliere beleggers, woningcorporaties, taxateurs van groot zakelijk vastgoed en accountants.
Over StiVAD
StiVAD is een onafhankelijk, non-profit platform voor het veilig delen van data binnen de vastgoedsector. Aansluiting bij StiVAD biedt deelnemende partijen een voor iedereen zichtbaar bewijs van volledige openheid en transparantie. StiVAD biedt inmiddels een compleet overzicht van beleggingstransacties in de Nederlandse vastgoedsector. Naast de beleggingstransactiedatabase beheert StiVAD ook de Footfall Index Netherlands (FIN), een passanten-index voor winkelcentra en -gebieden.