Drie nieuwe leden treden toe tot de raad van toezicht van StiVAD. Het gaat om Robbert van Dijk van a.s.r. real estate, Astrid Schlüter van Vesteda en Erik Steinmaier van Altacredit Capital Partners. Dit drietal neemt per 5 september 2023 de plaats in van de afzwaaiende leden Frans van Hoeken, René Vierkant en Jan Vis.

Voorzitter van de raad van toezicht Robbert van Dijk is managing director Residential bij a.s.r. real estate en was tot voor kort voorzitter van het bestuur van StiVAD. Astrid Schlüter is chief operating officer bij woningbelegger Vesteda in Amsterdam. Erik Steinmaier richtte dit voorjaar zijn eigen vastgoedfinancieringsbedrijf Altacredit Capital Partners op, na een lange carrière als vastgoedbankier bij ABN Amro. De vernieuwing van de raad van toezicht was nodig doordat de eerdere toezichthouders hun laatste termijn hadden volgemaakt.

Betrouwbare vastgoedtaxaties
StiVAD is in 2010 opgericht door de Vereniging van Institutionele Vastgoedbeleggers in Nederland (IVBN) om taxateurs betrouwbare marktreferenties te bieden voor betere vastgoedtaxaties. Aangesloten partijen melden hun beleggingstransacties rechtstreeks in het vastgoedbeleggingsregister van StiVAD.

Sinds 2020 worden daaraan transacties uit het kadaster en de vakpers toegevoegd, waardoor een compleet beeld van vastgoedbeleggingstransacties in de professionele Nederlandse beleggingsmarkt ontstaat. Deelnemer in StiVAD zijn institutionele en grote particuliere beleggers, woningcorporaties, taxateurs van groot zakelijk vastgoed en accountants.

Over StiVAD
StiVAD is een onafhankelijk, non-profit platform voor het veilig delen van data binnen de vastgoedsector. Aansluiting bij StiVAD biedt deelnemende partijen een voor iedereen zichtbaar bewijs van volledige openheid en transparantie. Door de snelle groei is StiVAD een steeds completere bron voor beleggingstransactiegegevens. Naast de beleggingstransactiedatabase beheert StiVAD ook de Footfall Index Netherlands (FIN), een passanten-index voor winkelcentra en -gebieden.

Vier nieuwe leden treden toe tot het bestuur van StiVAD. Het gaat om Joosje Lugard van Woonzorg Nederland, Annette Postma van CBRE, Casper Hesp van Achmea Real Estate en Kenny Zartarian van Heimstaden. De drie zittende bestuursleden Jef Holland van Deloitte, Peter Dansen van DansenVanderVegt en René Clement van Wonen Limburg schuiven per 5 september 2023 door naar de positie van respectievelijk voorzitter, penningmeester en secretaris.

Joosje Lugard is transactiemanager bij de in seniorenwoningen gespecialiseerde woningcorporatie Woonzorg Nederland. Annette Postma is director Valuation & Advisory Services Healthcare bij de internationale vastgoedadviseur CBRE. Casper Hesp is director Real Estate Investment Management bij Achmea Real Estate en Kenny Zartarian is head of Asset Management bij de internationale woningverhuurder Heimstaden.

De vier bestuursposten kwamen vrij door het afzwaaien van bestuursleden. Kaj Deana (voorheen Heimstaden), Robbert van Dijk (a.s.r. real estate), Roger Felix (MVGM Taxaties) en Yucel Unlu (voorheen Achmea Real Estate) traden volgens schema af of wisselden van werkkring. Voormalig voorzitter Robbert van Dijk keert terug als voorzitter van de raad van toezicht van StiVAD.

Betrouwbare vastgoedtaxaties
StiVAD is in 2010 opgericht door de Vereniging van Institutionele Vastgoedbeleggers in Nederland (IVBN) om taxateurs betrouwbare marktreferenties te bieden voor betere vastgoedtaxaties. Aangesloten partijen melden hun beleggingstransacties rechtstreeks in het vastgoedbeleggingsregister van StiVAD.

Sinds 2020 worden daaraan transacties uit het kadaster en de vakpers toegevoegd, waardoor een compleet beeld van vastgoedbeleggingstransacties in de professionele Nederlandse beleggingsmarkt ontstaat. Deelnemer in StiVAD zijn institutionele en grote particuliere beleggers, woningcorporaties, taxateurs van groot zakelijk vastgoed en accountants.

Over StiVAD
StiVAD is een onafhankelijk, non-profit platform voor het veilig delen van data binnen de vastgoedsector. Aansluiting bij StiVAD biedt deelnemende partijen een voor iedereen zichtbaar bewijs van volledige openheid en transparantie. Door de snelle groei is StiVAD een steeds completere bron voor beleggingstransactiegegevens. Naast de beleggingstransactiedatabase beheert StiVAD ook de Footfall Index Netherlands (FIN), een passanten-index voor winkelcentra en -gebieden.

Het familiebedrijf Grouwels Vastgoed in Maastricht sluit zich aan bij StiVAD. De particuliere belegger beheert een veelzijdige vastgoedportefeuille van meer dan zesduizend objecten verspreid over heel Nederland.

Grouwels Vastgoed werd in 1964 opgericht door projectontwikkelaar en belegger Piet Grouwels. Het managementteam bestaat inmiddels uit de directieleden Roger, Chantalle en Edward Grouwels, algemeen directeur Richard Dohmen en directeur financiën Ramon Smits. Samen met het team van veertig vakmensen werken ze dagelijks aan het woongenot van duizenden huurders.

Deelnemers in StiVAD
Onder de deelnemers van StiVAD bevinden zich institutionele en grote particuliere beleggers, woningcorporaties, taxateurs van groot zakelijk vastgoed en accountants. De stichting is in 2010 opgericht door de Vereniging van Institutionele Vastgoedbeleggers in Nederland (IVBN) en startte met zeventien zogeheten founding fathers, met als doel betrouwbare marktreferenties voor betere vastgoedtaxaties.

Aangesloten partijen melden hun beleggingstransacties inclusief bruto aanvangsrendement en leegwaarde rechtstreeks in het vastgoedbeleggingsregister van StiVAD. Deelnemende taxateurs kunnen deze marktreferenties gebruiken voor de onderbouwing van hun waarderingen op marktwaarde. Eigenaren gebruiken de referenties onder andere voor het motiveren van (des-)investeringsbeslissingen voor beleggingscommissies en commissarissen.

Markttransparantie
Bestuursvoorzitter Jef Holland van StiVAD is blij met de nieuwe toetreder: “Het is goed om te zien dat ook een belangrijke particuliere belegger als Grouwels Vastgoed meer markttransparantie nastreeft. Markttransparantie draagt bij aan betere taxaties en daarmee het beter functioneren van de Nederlandse vastgoedbeleggingsmarkt.”

Vastgoedbeleggers hebben in 2023 tot nu gemeten op basis van leverdatum voor 5,7 miljard euro belegd in Nederlands vastgoed. Dat blijkt uit het transactieregister van StiVAD.

Over de eerste helft van 2022 lag het beleggingsvolume gemeten naar leverdatum nog op 9,3 miljard euro, aan het einde van het derde kwartaal was dat opgelopen tot 14,7 miljard euro. Het verschil met de totalen nu wordt dit jaar hoogstwaarschijnlijk niet meer ingelopen.

Het totale beleggingsvolume van 5,7 miljard gemeten naar leverdatum werd gerealiseerd in 396 transacties. Voor woningen waren dat 122 transacties met een totale waarde van 2,5 miljard euro. In winkels werden 61 transacties geregistreerd met een waarde van 421 miljoen euro. Kantoorbeleggingen voor 1,1 miljard euro werden in 58 transacties gerealiseerd. Logistieke en bedrijfshallen waren goed voor 1,4 miljard euro in 110 transacties. In zorgvastgoed werden 24 transacties geregistreerd met een waarde van 160 miljoen euro.

Als wordt gekeken naar overeenkomstdatum werd in 2023 tot nu voor slechts 3,9 miljard euro in vastgoed belegd. Het verschil in de totalen gemeten naar leverdatum en overeenkomstdatum vormen een indicatie van het sentiment in de markt: de afspraken voor recente juridische leveringen werden al eerder gemaakt, toen de verwachtingen in de markt nog hooggespannen waren. Zo kende 2022 een beleggingsvolume naar overeenkomstdatum van 20 miljard euro, gemeten naar leverdatum was dat 22 miljard. Dat is een indicatie dat de vastgoedmarkt toen al begon af te koelen.

In het register stonden tot half september 2023 6.601 transacties:

* 2.205 woningcomplexen
* 1.389 winkels en winkelcentra
* 1.188 kantoren
* 1.196 bedrijfsvastgoed
* 459 woonzorgcomplexen
* 45 parkeergarages
* 169 overige

In de voorgaande zes maanden werden 514 nieuwe transacties toegevoegd. De meldingen van de afgelopen 12 maanden tellen tot nu op tot een totaal van 18 miljard euro. De waarde van alle transacties in het VBT-register samen beloopt 87,27 miljard euro.

Tot en met half september werden door StiVAD op basis van leverdatum 58 transacties met kantoren gezien voor een waarde van 1,1 miljard euro. Op basis van overeenkomstdatum waren er 47 kantoortransacties, goed voor 870,7 miljoen euro. Er was slechts één transactie waarbij een StiVAD-deelnemer betrokken was: de verkoop van een bestaand kantoor in Zoetermeer. Door dit minieme aantal transacties is het voor dit jaar nog niet mogelijk een boxplot te tekenen.

Bij de grafiek: boxplots – met uitschieters – van het BAR – theoretische huur – per kwartaal van kantorentransacties. Het mediane BAR wordt weergegeven door de groene horizontale streep in de boxplot. Het “BAR min” is het laagste BAR.

StiVAD registreerde tot half september op basis van leverdatum 61 winkel- en winkelcentrumtransacties met een totale waarde van 421 miljoen euro. De 48 transacties met winkels die StiVAD registreerde op overeenkomstdatum waren goed voor  283,3 miljoen euro. Bij tien daarvan waren deelnemers in StiVAD betrokken, goed voor 38,5 miljoen euro. Het laagste en het hoogste BAR werden beide betaald voor solitaire winkels in Maastricht, respectievelijk 4,5 en 15,4 procent, aan de Grote Staat en Wolfstraat, op 350 meter afstand van elkaar. Het mediane BAR lag op 9 procent. Van de tien transacties vielen de meeste in het tweede kwartaal. Voor het eerste en derde kwartaal tot en met begin september waren er daardoor te weinig transacties om een boxplot te tekenen.

Bij de grafiek: boxplots – met uitschieters – van het BAR – theoretische huur – per kwartaal van winkeltransacties. Het mediane BAR wordt weergegeven door de groene horizontale streep in de boxplot. Het “BAR min” is het laagste BAR.

Tot half september registreerde StiVAD op basis van leverdatum 122 woningtransacties met een totale waarde van 2,5 miljard euro. Op basis van overeenkomstdatum waren er 76 transacties met een totale waarde van 1,1 miljard euro. Bij deze transacties waren in tien gevallen deelnemers in StiVAD betrokken, goed voor een gezamenlijke waarde van 379,6 miljoen euro. Het mediane BAR kwam voor het derde kwartaal tot begin september uit op 4,2 procent. Het laagste BAR van 4,0 procent werd betaald door een particuliere belegger voor 49 woningen in Valkenswaard. Het hoogste BAR van 4,3 procent werd betaald voor een turnkey-project met een kleine honderd te bouwen woningen in Gouda.

Bij de grafiek: boxplots – met uitschieters – van het BAR (theoretische huur) per kwartaal van transacties met woningcomplex. Het mediane BAR wordt weergegeven door de groene horizontale streep in de boxplot. Het “BAR min” is het laagste BAR.

 

Woningen: geografische spreiding

Tot en met begin september waren deelnemers in StiVAD betrokken bij telkens één transactie met woningcomplexen in Noord- (BAR 4,2 procent) en Zuid-Holland (4,3), Utrecht (3,7), Zeeland (4,1) en Limburg (3,9). In Noord-Brabant ging het om twee transacties met een gemiddelde BAR van 4,7 procent. Door het geringe aantal transacties waarvan een BAR bekend is, zijn deze aanvangsrendementen slechts indicatief voor deze regionale markten.

Woningen: turnkey- en koopaannemingstransacties

Veel woningcomplexen worden verworven in koopaanneming- en turnkey-overeenkomsten met een BAR-afspraak. Twee derde van de transactiewaarde werd gesloten binnen de bandbreedte 4,1-4,5 procent. Het resterende deel viel in de bandbreedte 3,8-4,1 procent. Het laagste BAR werd betaald voor zo’n 250 te bouwen woningen in Maastricht.